WSTĘP
Termin statystyka przestrzenna odnosi się do stosowania pojęć i metod statystycznych do danych, które mają wyraźną strukturę przestrzenną, która jest ważna dla zrozumienia tych danych (https://www.spatialanalysisonline.com/). Statystyka przestrzenna dostarcza narzędzi badawczych oraz podstaw teoretycznych związanych ze zbieraniem danych, analizą danych, oraz wnioskowaniem statystycznym dla danych przestrzennych (Suchecka 2014).
Ze względu na możliwości zastosowania metod statystycznych można wyróżnić trzy rodzaje danych przestrzennych (Cressie, 1993):
- dane punktowe (point data) - reprezentują wartości zmiennych mające charakter punktów w przestrzeni geograficznej;
- dane obszarowe (area data) - powstają poprzez podzielenie obszaru badań na jednostki przestrzenne, w których agregowane są wyniki, np. podział na jednostki administracyjne;
- dane powierzchniowe ciągłe przestrzennie (surface data, spatially continous data) - określane poprzez ciągłą zmienność na podstawie funkcji odległości (np. temperatura powietrza, opady atmosferyczne, występowanie złóż surowców naturalnych).
Ze względu na rodzaj analizowanych danych w statystyce przestrzennej można wyróżnić trzy główne nurty (Suchecka 2014):
analizę danych punktowych (ang. point pattern analysis) - stosuje się do określenia, w jaki sposób dane obiekty (zdarzenia) są rozmieszczone w przestrzeni (losowo, regularnie, skupione w klastry).
metody analizy danych obszarowych - stosuje się do oceny autokorelacji przestrzennej i sprawdzenia, czy obszary bliskie mają podobne, czy różne wartości.
geostatystykę - stosuje się do zrozumienie zmienności przestrzennej lub czasowej zjawisk ciągłych przestrzennie (np. rozkład opadów atmosferycznych, zanieczyszczeń powietrza).
W kolejnych rozdziałach omówione zostaną metody wchodzące w skład w/w nurtów statystyki przestrzennej.